Η Ανδρίτσαινα είναι μεσαιωνική κωμόπολη και εμφανίζεται σαν οικισμός το 900 μ.Χ. περίπου, στις υπώρειες του Λυκαίου όρους και σε υψόμετρο 760 μ. Το όνομά της το οφείλει στην όμορφη χήρα του Αντρίκου Μουρμούρη, την Αντρίκαινα (ή Αντρίτσαινα από την εγχώρια προφορά του «και» ως «τσαι»), στο χάνι της οποίας (“Χάνι της Ανδρίτσαινας”) κατέλυαν οι ταξιδιώτες και γύρω από το οποίο στη συνέχεια έγινε η πρώτη γειτονιά της Ανδρίτσαινας, τα Μουρμουρέικα, στη θέση που βρίσκεται σήμερα η “Τρανή Βρύση”. Σταδιακά (από την περίοδο της Φραγκοκρατίας- Ενετοκρατίας) επεκτάθηκε η γειτονιά και εξελίχθηκε σε κωμόπολη, η οποία στην ακμή της απαριθμούσε περίπου 20 γειτονιές.
Το 1800 η Ανδρίτσαινα ήταν σημαντική χώρα, όπως ονομαζόταν,με πολλές οικοδομές, εργαστήρια και εμπορική κίνηση. Διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο τόσο στα Ορλωφικά, πληρώνοντας βαρύ τίμημα σε θυσίες, όσο και κατά την Ελληνική Επανάσταση. Το 1826, μάλιστα, η πόλη καταστράφηκε (κάηκε) από τα στρατεύματα του Ιμπραήμ.
Κατά την περίοδο του Μεσοπολέμου (1924 – 1940) η Ανδρίτσαινα παρουσιάζει μεγάλη εμπορική, πνευματική και τουριστική κίνηση (λόγω γειτνίασης με τον Επικούριο Απόλλωνα), η οποία συνεχίστηκε και μετά το τέλος του 2ου Παγκοσμίου πολέμου για κάποιες δεκαετίες. Αυτό αποδεικνύεται από: τη λειτουργία Δημοτικού και Ελληνικού Σχολείου αρχικά και στη συνέχεια Γυμνασίου και Λυκείου, τη λειτουργία της Νικολοπουλείου Βιβλιοθήκης στη Β.Α πτέρυγα του Διδακτηρίου, τη λειτουργία Επαγγελματικών Σχολών (Ταπητουργική, Τυροκομική, Κοπτική – Ραπτική, Χοροδιδασκαλείο, Ελαιοκλαδευτών και Εμβολιαστών), την ύπαρξη ποικίλων καταστημάτων και επιχειρήσεων, την έκδοση τοπικών εφημερίδων, την ύπαρξη ποικίλων συλλόγων και ομίλων, την ύπαρξη πολλών Δημοσίων Υπηρεσιών. Το σημαντικότερο εμπορικό γεγονός της περιοχής ήταν το παζάρι της Ανδρίτσαινας, το οποίο απέκτησε ιδιαίτερη δυναμικότητα και κινητικότητα τη δεκαετία του 1950.
Η κωμόπολη σήμερα αποτελεί την ιστορική έδρα του Δήμου Ανδρίτσαινας – Κρεστένων, ενώ παλαιότερα αποτελούσε έδρα του Καποδιστριακού Δήμου Ανδρίτσαινας. Εντυπωσιάζει με τα πετρόχτιστα αρχοντικά, τα πλακόστρωτα σοκάκια αλλά και την πλατεία του με τα ψηλά δέντρα και την υπέροχη θέα.
ΑΞΙΟΘΕΑΤΑ ΑΝΔΡΙΤΣΑΙΝΑΣ
Δημόσια Ιστορική Βιβλιοθήκη Ανδρίτσαινας (Βλ. Ιστορικά στοιχεία)
Ιστορικό Γυμνάσιο Ανδρίτσαινας
Το 1875 άρχισε η ανέγερση του Διδακτηρίου της Ανδρίτσαινας στο προσφερθέν από το Νικόλη Μπαμπαδήμο οικόπεδο, με σχέδια του Μιλτιάδη Κανελλόπουλου – Μηχανικού και Καθηγητού της Σχολής Ευελπίδων – σε σχήμα Π και ανοιχτή την Β.Α. πλευρά του. Τα χρήματα προήλθαν από πανελλήνιο έρανο και από τη δωρεά του Άγγελου Γιαννικέση, Πρόξενου της Ελλάδας στην Τεργέστη. Τα εγκαίνια του κτηρίου έγιναν στο 1879. Στο Διδακτήριο συστεγάστηκαν Δημοτικό Σχολείο στο ισόγειο, Ελληνικό Σχολείο στον πρώτο όροφο και η Νικολοπούλειος Βιβλιοθήκη στην Δυτική πλευρά του πρώτου ορόφου. Το 1882 ιδρύεται Γυμνάσιο, το οποίο λειτούργησε από το 1889 (Α’ τάξη) και αποτελεί ένα από τα πρώτα Γυμνάσια της Ελλάδας.
Το 1932 χτίστηκε (προστέθηκε) η Β.Α. πτέρυγα και το κτήριο πήρε το σημερινό του σχήμα.
Λαογραφικό Μουσείο Ανδρίτσαινας
Το Λαογραφικό Μουσείο της Ανδρίτσαινας ιδρύθηκε το 1981 με πρωτοβουλία του “Εξωραϊστικού Συλλόγου Γυναικών”. Η πρωτοβουλία του Συλλόγου ενισχύθηκε από την άμεση ανταπόκριση των Ανδριτσάνων για προσφορά και συγκέντρωση αξιόλογων παραδοσιακών αντικειμένων. Το Μουσείο αρχικά στεγάστηκε στο σπίτι του Βαγγέλη Θεοχάρη (δίπλα στο κτήριο του ΟΤΕ) και στη συνέχεια στο αρχοντικό Κανελλοπούλου, το οποίο προσφέρθηκε από τη Γαληνή Κανελλοπούλου για τη στέγαση του Μουσείου.
Πετρόχτιστα κτήρια – Πλακόστρωτα σοκάκια
Εκκλησίες – Εξωκλήσια
Βρύσες – Θεατράκι
